Een lange weg naar vaderschap

Robbin Breuer en Jaap van den Berg, een homoseksueel stel uit Zwolle, zijn al een geruime tijd samen en willen niets lever dan hun eigen kindje.
Tekst: Fela de Wit/Beeld: Unsplash.com

Een lange weg naar vaderschap

Als moeder weten we precies hoe het voelde om een kindje te willen. Het verlangen naar je eigen baby, het vasthouden en liefhebben, en dat alles samen met je partner van wie je zielsveel houdt. Een kinderwens kan soms heel sterk aanwezig zijn en als we geluk hebben, dan komt zo’n lang gekoesterde wens uit. Een positieve zwangerschapstest is dan voor velen ook een droom die uitkomt. Maar wat als je een homostel bent?

Robbin en Jaap uit Zwolle zijn inmiddels drie jaar samen en dolgelukkig. Bij hun eerste date kwam naar voren dat ze allebei een kinderwens hebben. “We houden ontzettend veel van elkaar, wonen in een fijn huis en hebben beiden een goede vaste baan,” begint Robbin. Onze liefde voor elkaar zouden we zó graag willen delen met een eigen kindje. Maar met de mogelijkheden die er nu zijn, weten we dat de kans ontzettend klein is dat onze droom werkelijkheid zal worden.”

Waar er voor lesbische stellen tal van mogelijkheden bestaan om ouder te worden, denk bijvoorbeeld aan spermabanken, zijn die mogelijkheden er voor twee mannen die een kindje willen niet. “Natuurlijk hebben we online veel informatie opgezocht en met mensen hierover gesproken. Elke keer komen we erachter hoe beperkt wij zijn in onze mogelijkheden. Inmiddels raakt de ene na de andere vrouw om ons heen zwanger: zus, schoonzus, vriendinnen, collega’s, noem het maar op. Dat is natuurlijk heel fijn voor hen en we zijn ook oprecht heel blij voor ze, maar stiekem doet het ook best wel pijn en verdriet,” aldus Jaap. “Gaat het ons ooit lukken om een eigen kind te krijgen?”

Opties

Inmiddels is het stel naar een voorlichtingsmiddag geweest. Er zijn stichtingen op het gebied van wensouders online te vinden die voorlichtingen geven aan stellen in de LHBTI+ gemeenschap. De mogelijkheden zijn helaas niet eindeloos. Eén van de opties is adoptie. In slechts drie landen is buitenlandse adoptie door homoseksuele stellen wettelijk toegestaan: Zuid-Afrika, Portugal en de Verenigde Staten. Veel landen staan vanuit religieus of cultureel perspectief alleen adoptie aan heterostellen toe. Bovendien is het adoptietraject een complex en zwaar proces, voor zowel hetero- als homostellen. Het traject duurt vaak jaren en de landen van herkomst stellen verscheidene voorwaarden. Daarnaast wordt het nu ook al meerdere jaren ontmoedigd om adoptiekinderen naar andere landen te laten gaan. “Jaarlijks komen er maar 26 adoptiekinderen naar Nederland,” zegt Robbin, “en er staan duizenden stellen op de wachtlijst. De kans dat het ons gaat lukken is minimaal. “

“Onze grootste wens is een kind van onszelf, dat vanaf jongs af aan al bij ons is,” zegt Jaap. “Dan blijft draagmoederschap als enige toegestane optie in Nederland voor ons over,” voegt Robbin eraan toe.
In de praktijk blijkt dat een lange en moeilijke weg voor een homostel, want in Nederland is het namelijk niet toegestaan om een oproep te doen om iemand te vragen als draagmoeder. “En dat maakt het vinden van een draagmoeder heel lastig. Natuurlijk hebben we al onze vrienden en kennissen gevraagd. Zoiets is nogal wat, dus we snappen het helemaal dat nog niemand zich heeft aangeboden. Maar… hoe moet je dan verder?” vraagt Jaap.

De wet

In het buitenland zijn de dingen anders geregeld. Waar Nederland ooit koploper was als het gaat om rechten in de LHBTI+ gemeenschap (we waren ooit het allereerste land waar een homohuwelijk was toegestaan), lopen we nu op dit vlak echt achter. “In sommige landen, zoals de VS en Canada, bestaan er instanties die wensouders en draagmoeders met elkaar in contact laten komen. En dat niet alleen, ze faciliteren het proces ook van begin tot eind. Hoe fantastisch zou het zijn als zoiets in Nederland ook zou mogen?” zegt Jaap. “Het grote nadeel hiervan is ten eerste dat het ontzettend duur is. Voor alles bij elkaar moet je rekenen op een bedrag van 130.000 euro per traject. Je zou natuurlijk alles uit de kast kunnen trekken om dit geldbedrag bij elkaar te sparen, maar het tweede grote nadeel is dat je geen garantie van slagen hebt. Dus als de zwangerschap mislukt, dan sta je alsnog letterlijk met lege handen. En een flink lege portemonnee of schuld, met alle gevolgen van dien.”

Nederland zou als één van de eerste landen in Europa met een wet komen voor draagmoederschap, mits de Tweede en Eerste kamer akkoord gaan. Afgelopen zomer zou hier een klap op gegeven worden, maar toen kwam de val van het kabinet waardoor de boel stil kwam te liggen. Daarnaast heeft de ChristenUnie grote bezwaren geuit en wil het onderwerp controversieel laten verklaren.

Die nieuwe wet richt zich op kind, draagmoederschap en afstamming. In Nederland is de moeder die het kind draagt, nu automatisch de juridische ouder. Als het kind geboren is, zijn de wensouders dat pas na procedures die ruim een jaar kunnen duren. In de tussentijd hebben ze geen zeggenschap en kunnen ze ook geen medische beslissingen voor de baby nemen. De nieuwe wet regelt dat de draagmoeder tijdens de zwangerschap al het ouderschap kan overdragen aan de wensouders.

Ook zal de wet het mogelijk maken dat een draagmoeder zich actief mag aanbieden en dat wensouders actief naar een draagmoeder mogen zoeken. Nu mag dat expliciet niet omdat het commercieel draagmoederschap volgens de wet niet is toegestaan. En de wet moet ook gaan gelden voor wensouders die een draagmoeder vinden in het buitenland. “Wij hopen dat deze wet erdoor komt en dat het voor ons en andere wensouders eindelijk makkelijker gaat worden.”

Hoop

Voor Robbin en Jaap is er nog altijd een sprankeltje hoop. “Wij willen ons verhaal graag delen en daarom hebben wij ervoor gekozen om zelf een stap naar voren te zetten. Er zijn meer wensouders zoals Jaap en ik in Nederland, en wellicht voelen zij zich gesterkt door ons verhaal zodat ze weten dat ze niet alleen zijn. We hopen dat ons verhaal bijdraagt aan de politieke ontwikkelingen omtrent dit thema.”

Heb je naar aanleiding van dit artikel vragen of opmerkingen, óf wil je zelf een ervaringsverhaal delen, stuur dan een mail naar redactie@fabulousmama.nl

Lees ook: Michelle deed een eiceldonatie

Wil jij geen enkele editie missen? Abonneer je dan nu op Fabulous Mama magazine!

Wil je op de hoogte blijven van de leukste artikelen en toffe winacties? Volg Fabulous Mama
magazine op Instagram, Facebook en meld je aan voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief